Περιγραφή
Υπάρχουν μέρες που δεν έχω όρεξη για να σέρνω ψαράκια πίσω από το σκάφος, να πρέπει να ελέγχω κάθε λίγο και λιγάκι την ταχύτητα το βυθόμετρο και το δόλωμα, υπάρχουν μέρες που δεν θέλω να κάνω ειδική προεργασία για να πάω ψάρεμα. Υπάρχουν μέρες που απλά θέλω να μπω στην βάρκα και να σταματήσω σε ένα σημείο με ένα καλάμι στο χέρι και να ψαρέψω κάτω από τον Μεσογειακό ήλιο.
Να νιώσω τσιμπήματα και να στοχεύσω σε διάφορα ψάρια. Υπάρχουν λοιπόν μέρες που απλά θέλω να πάω για καθετί. Μια ευχάριστη ενασχόληση για όσους δεν θέλουν να νιώσουν τσιμπήματα από διάφορα ψάρια . Σαργοί, λυθρίνια, τσιπούρες και πολλά άλλα ψάρια θα τιμήσουν το δόλωμα σου. Φυσικά όταν ξέρουμε και κανένα –δύο μικρά μυστικά η ευχάριστη αυτή ενασχόληση μπορεί να μας προσφέρει σοβαρές ψαριές έτσι στην πλάκα…
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε το ψάρεμα της καθετής με σταθερές αρματωσιές και σταθερά βάρη σε αυτές. Σε αυτό το είδος ψαρέματος οι περισσότεροι στοχεύουμε κυρίως σε χάνους και άλλα θεωρητικά εύκολα ψάρια άντε και στην καλύτερη των περιπτώσεων κανένα λυθρίνι. Εκείνο όμως που μπορούμε να κάνουμε με μεγάλη επιτυχία είναι να ψαρέψουμε καθετί από την βάρκα με διάφορες αρματωσιές οι οποίες μπορούν να πιάσουν εκτός από χάνους και μικρόψαρα, φαγκριά, συναγρίδες και άλλα εκλεκτά ψάρια που βρίσκουμε σε βάθη από 20-30 μέχρι 150 μέτρα.
Για να είναι επιτυχημένο το ψάρεμα βυθού χρειάζεται κάτι περισσότερο από το να δέσεις απλά ένα βαρίδι και να βρέξεις το δόλωμα σου.
Διαμορφώνοντας την έκτη αίσθηση σας
Αν υπάρχει ένα μυστικό στην σωστή εξέταση του βυθού, τότε αυτό επικεντρώνεται στην διαμόρφωση της έκτης αίσθησης σας. Η οποία στην ουσία δεν είναι τίποτα περισσότερο από του να γνωρίζεις ενστικτωδώς πότε το βαρίδι έχει φτάσει στον πάτο και η αρματωσιά σου δουλεύει.. Καλό είναι να συνδέσετε την τεχνική με μια φανταστική εικόνα: πρέπει να είστε σε θέση να μπορείτε να «δείτε» τι ακριβώς συμβαίνει εκεί κάτω και πως θέλετε το δόλωμα σας να λειτουργήσει. Περιττό να αναφέρουμε πως για να διαμορφώσετε αυτή την περιβόητη έκτη αίσθηση, απαιτούνται πολλές ώρες εξάσκησης και πολλή αυτοσυγκέντρωση. Το ξέρω θα μου πείτε καλά και πού πήγε η χαλάρωση και το ανέμελο ψάρεμα της καθετής. Όλα αυτά φίλοι μου πιστέψτε με μετά από 2-3 ψαρέματα θα γίνονται πλέον μηχανικά σε μια απλή και εύκολη διαδικασία μερικών λεπτών ενώ θα απολαμβάνετε για ώρες το ψάρεμα σας ανέμελοι και με επιτυχία.
Τα ψάρια που ζουν στο βυθό πολύ σπάνια κατευθύνονται προς τα πάνω στρώματα του ρεύματος προκειμένου να κυνηγήσουν την τροφή τους. Περιμένουν να βρουν την τροφή τους είτε στον πάτο είτε κοντά σε αυτόν, και εκεί ακριβώς πρέπει να κρατήσετε το δόλωμα σας. Ακούγεται εύκολο, αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Η πείρα μου με έχει διδάξει πως πιάνω περισσότερα ψάρια χρησιμοποιώντας το ελαφρύτερο δυνατόν βαρίδι που θα κρατήσει το δόλωμα μου στον πάτο. Εκεί ακριβώς είναι που η έκτη αίσθηση αναλαμβάνει δράση. Αν χρησιμοποιείτε πολύ βαρύ βαρίδι για να στείλετε τον μηχανισμό σας στον πάτο, τότε δεν χρειάζεται να ανησυχείτε αν θα μείνει εκεί. Την ίδια ώρα όμως, δεν θα μπορείτε να νιώσετε πότε ένα ψάρι τσίμπησε το δόλωμα.
Πέραν του σωστού μεγέθους βαριδίου, έχω φτάσει στο συμπέρασμα πως το ψάρεμα γίνεται πιο επιτυχημένο αν κινώ διαρκώς το δόλωμα μου. Αν το σκάφος κινείται, αυτή η κίνηση δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα απλό ύψωμα και βύθισμα. Αν όμως το σκάφος είναι αγκυροβολημένο καμιά φορά υψώνω το δόλωμα και αφήνω το ρεύμα να το μετακινήσει ελαφρώς. Κάποτε οι περιστάσεις επιβάλουν ρίψη και στην συνέχεια πρέπει να τραβηχτεί το δόλωμα κατά μήκος του βυθού με σύντομα ενδιάμεσα διαλείμματα. Πριν από λίγο καιρό ένας φίλος μας έπαθε και έμαθε. Παρέμεινε ακίνητος την ώρα που εγώ μετακινούσα τον μηχανισμό μου. Μέχρι να καταφέρω να τον πείσω να με αντιγράψει, δεν είχε πιάσει τίποτα παρά το γεγονός ότι ο βυθός ήταν γεμάτος ψάρια.
Καλό είναι να καταλάβετε πως δεν υπάρχουν απαράβατοι κανόνες στο ψάρεμα κοντά στον βυθό. Οι καλοί ψαράδες προτιμούν μια πιο πειραματική προσέγγιση, κάνοντας διαρκώς μικροαλλαγές στις αρματωσιές τους, καθώς επίσης και στις μεθόδους που χρησιμοποιούν, μέχρι να καταφέρουν να βρουν τον κατάλληλο συνδυασμό για την συγκεκριμένη μέρα ή για το συγκεκριμένο στάδιο του ρεύματος.
Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι που τσιμπάει ένα ψάρι στα βαθιά. Καμιά φορά μπορείτε να νιώσετε ένα ευδιάκριτο τράβηγμα στο δόλωμα σας, ενώ κάποιες φορές το τσίμπημα μπορεί να μην είναι εύκολα αντιληπτό. Αν μετακινείτε το δόλωμα, πολλές φορές θα αισθανθείτε πως έχετε πιάσει πάτο. Σε αυτή την περίπτωση, μια λύση θα ήταν να τραβήξετε πολύ σιγά την μισίνα σας, προσπαθώντας παράλληλα να αισθανθείτε κίνηση στην άκρη της. Πιστεύω πως τα περισσότερα ψάρια στον βαθύ βυθό δεν πιάνονται επειδή οι ψαράδες επιμένουν να τινάσσουν το καλάμι προς τα πάνω την στιγμή που νιώθουν ακόμη και ένα ανεπαίσθητο τράβηγμα. Θα καταφέρετε να πιάσετε περισσότερα ψάρια αν απλά ξεκινήσετε να τυλίγεται την μισίνα σας. Όταν ένα δόλωμα ενώ το ψάρι το τσιμπάει αρχίσει να κινείται τότε τα ψάρια γίνονται πιο επιθετικά. Τις περισσότερες φορές συνεχίζω να τυλίγω, έχοντας εμπιστοσύνη πως το αιχμηρό αγκίστρι που έχω επιλέξει θα αναλάβει τα υπόλοιπα.
Στην περίπτωση που το ψάρι έχει χαθεί ενώ εσείς εξακολουθείτε να τυλίγεται πρώτα και μετά να μετακινείτε το καλάμι, το δόλωμα θα παραμείνει στην περιοχή και υπάρχουν πολλές πιθανότητες να τσιμπήσει κάποιο άλλο ψάρι. Περιμένετε λίγα δευτερόλεπτα, και αν δεν γίνει τίποτα, τότε αφήστε το δόλωμα να επιστρέψει στον βυθό για λίγο και μετά τυλίξτε και εξετάστε το δόλωμα σας.
Το δόλωμα πρέπει να ελέγχεται και να αλλάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Το φρέσκο δόλωμα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά και πρέπει πάντα να χρησιμοποιείτε το καλύτερο που μπορείτε να βρείτε. Σιγουρευτείτε πως έχετε τοποθετήσει καλά το δόλωμα σας το οποίο θα πρέπει πρώτα να έχετε καθαρίσει προσεκτικά. Μην ξεχνάτε πως τα ψάρια είναι καμιά φορά παράξενοι φαγάδες.
Είναι εξίσου σημαντικό να χρησιμοποιήσετε το πιο ελαφρύ και λεπτότερο leader που επιτρέπουν οι περιστάσεις. Αντί σύρμα προτιμήστε monofilament, εκτός των περιπτώσεων που στοχεύετε σε ψάρι με αιχμηρά δόντια. Εάν επιλέξετε σύρμα, προτιμήστε ένα περιορισμένου μήκους κομμάτι κοντά στο αγκίστρι και στην συνέχεια ενώστε mono για την τριβή.
Εργαλεία
Τρεις βασικοί τύποι αρματωσιών
Σχεδόν όλα μου τα ψαρέματα στον βυθό γίνονται με τρεις βασικά αρματωσιές. Η πρώτη μου επιλογή είναι η δικτυωτή (gruppy or dropper-loop). Είναι η πιο διαδεδομένη αρματωσιά αν και εμείς πολλές φορές προτιμάμε να την φτιάχνουμε με κοντά παράμαλλα για να αποφεύγουμε τα μπλεξίματα. Η αρματωσιά αυτή είναι ιδιαίτερα καλή όταν το σκάφος κινείται , αφού το βαρίδι μπορεί εύκολα να βρει τον βυθό χωρίς τον κίνδυνο να αγκιστρωθεί κάπου. Χρησιμοποιώντας δυο αγκίστρια έχουμε περισσότερα δολώματα στον βυθό, κάτι εξαιρετικά χρήσιμο στην περίπτωση που το ένα από τα δυο χαθεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις ένα bank βαρίδι είναι η καλύτερη επιλογή και θα πρέπει να ενωθεί ένα περίπου πόδι (30 εκ.) από το πρώτο dropper loop. Με βάση τον τύπο ψαριών που θέλετε να δελεάσετε, τα dropper loops πρέπει να έχουν απόσταση 30-40 εκατοστά μεταξύ τους.
Όταν χρησιμοποιώ βαριά μισινέζα, πολλές φορές ενώνω το παράμαλλο μου απευθείας στην μάνα. Ωστόσο τις περισσότερες φορές χρειάζομαι ελαφρώς βαρύτερο βαρίδι. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να δέσω ένα Bimini twist στην μισινέζα μου και ένα No Names κόμπο για να ενώνει το Bimini με τον οδηγό. Όσο πιο λεπτά υλικά χρησιμοποιούμε τόσο πιο λίγη καχυποψία θα δημιουργήσουμε στα ψάρια.
Ο δεύτερος αγαπημένος μου μηχανισμός είναι ο στάνταρτ fishfinder. Συνήθως χρησιμοποιώ ένα slide και ένα βαρίδι σε σχήμα πυραμίδας. Στην πραγματικότητα το swivel λειτουργεί για να κινητοποιήσει το slide. Αν δεν χρησιμοποιείται στρόφιγγα , ένα μικροσκοπικό split-shot βαρίδιο μπορεί να δεθεί στον οδηγό για σταμάτημα. Το μεγάλο προσόν του fishfinder είναι ότι επιτρέπει στο ψάρι να τσιμπήσει το δόλωμα χωρίς να νιώσει αντίσταση από το βαρίδι. Μπορείτε επίσης να φτιάξετε ένα fishfinder με αυγοειδές βαρίδι. Αν θέλετε να περιορίσετε το slide, βάλτε το αυγοειδές βαρίδι μεταξύ δυο στριφταριών.
Αν θέλω να κάνω ρίψη και να διερευνήσω τον βυθό, ειδικά σε ρηχά νερά, χρησιμοποιώ παράμαλλο τύπου dipsey. Το πλεονέκτημα αυτού του μηχανισμού είναι ότι το dipsey βαρίδι κυλά στον βυθό χωρίς να αγκιστρώνεται, δίνοντας μου την δυνατότητα να το ανασύρω ή απλά να το σύρω αργά. Για να φτιάξετε το παράμαλλο δέστε την μισινέζα σας σε μια από τις οπές ενός three-way στρόφιγγα και ενώστε ένα dipsey βαρίδι, με περίπου 20-30 εκατοστά monofilament. Δέστε ένα οδηγό ενός με ενάμιση μέτρων στην τρίτη οπή του στρόφιγγα. Με αυτό τον τρόπο, το δόλωμα μένει ελάχιστα πάνω από τον πάτο και περίπου μια υάρδα από το βαρίδι. (Κάτι σαν ψάρεμα με μολύβι φύλακα αλλά με πιο ελαφριά εργαλεία).
Το ψάρεμα σε βαθύ βυθό είναι μια τέχνη την οποία ανακτά κανείς στην πορεία. Απαιτεί συνεχή δουλειά και ο ψαράς θα πρέπει συνεχώς να αναλύει όλες τις παραμέτρους. Αυτοί που δουλεύουν σκληρά, χρησιμοποιώντας έξυπνη και συστηματική προσέγγιση θα ανταμειφθούν με περισσότερα ψάρια από εκείνους που απλώς κάθονται χωρίς καμία έννοια και αντί να ψαρεύουν κάνουν… ηλιοθεραπεία.
Mπαμπά, πάμε για καθετή;
Η καθετή είναι ο απλούστερος και πιο συνηθισμένος τρόπος ψαρέματος από το σκάφος. Απευθύνεται στον νέο αλλά και τον έμπειρο ερασιτέχνη ψαρά. Φέτος στις διακοπές θα πάρω για πρώτη φορά και το παιδί μου μαζί.
Πριν όμως ξεκινήσει να ψαρεύει το βλαστάρι σας, θα πρέπει να γνωρίζει για τις αρματωσιές, τα αγκίστρια και γενικώς τα αλιευτικά εργαλεία, τουλάχιστον να πάρει μια ιδέα…
Αρματωσιά
H καθετή αποτελείται από δύο κυρίως τμήματα: την πετονιά ή τη μάνα, που φτάνει σε μήκος τα 100-250 μέτρα, και την αρματωσιά.
H αρματωσιά είναι ένα κομμάτι νάιλον πετονιάς πάνω στο οποίο δένουμε τα παράμαλλα με τα αγκίστρια, το στριφτάρι και το βαρίδι. Ανάλογα πάντα με το είδος ψαρέματος που κάνουμε, έχουμε και τις αντίστοιχες αρματωσιές. Αλλη δηλαδή είναι η αρματωσιά της καθετής, άλλη της συρτής, του παραγαδιού, του πεταχταριού κ.λπ.
Αγκίστρια
Στο εμπόριο κυκλοφορούν δεκάδες είδη αγκίστρων, σε διαφορετικά μεγέθη και ποιότητες, ανάλογα πάντα με το ψάρι και το είδος ψαρέματος που θα κάνουμε. Ισια ή στραβά, αγκίστρια διπλά ή τριπλά (σαλαγκιές), με πεπλατυσμένο δόντι ή χωρίς, με μακριά ή κοντή λαβή, με μεγάλη ή μικρή καμπύλη, το καθένα από αυτά θεωρείται ιδανικό για παραγωγικό ψάρεμα, ανάλογα με το ψάρι που κυνηγάμε και τον τρόπο ψαρέματος που ακολουθούμε κάθε φορά. Tα μεγάλα αγκίστρια δεν ενδείκνυνται για μικρά ψάρια, ενώ αντίθετα με μικρά αγκίστρια μπορούμε να πιάσουμε και μικρά και μεγάλα ψάρια. H αντοχή ενός αγκίστρου φαίνεται μόνο κατά τη διάρκεια της χρήσης του. Αν, για παράδειγμα, το ψάρι δεν ξαγκιστρώνεται με ευκολία, σημαίνει πως το αγκίστρι που χρησιμοποιήσαμε είναι γερό και αποτελεσματικό. Γενικά προτιμάμε αγκίστρια γνωστών εταιρειών και τα χρησιμοποιούμε για ένα μόνο ψάρεμα, ώστε να είμαστε σίγουροι για την αποτελεσματικότητα του αρπαδιού τους.
Mπαμπά, πάμε για καθετή;
Bαρίδια
H χρήση τους επιτρέπει τη βύθιση της αρματωσιάς στο νερό, ενώ κάθε τύπος βαριδιού προϋποθέτει και διαφορετικό τρόπο ψαρέματος. Tα κοινά βαρίδια, με έναν κρίκο ή στριφτάρι στο επάνω τμήμα τους – που είναι προτιμότερα- και βάρος που ποικίλλει από 10-600 γραμμάρια χρησιμοποιούνται για καθετή, παραγάδι, τσαπαρί κ.λπ. Tα κινητά βαρίδια, που διαθέτουν σωληνωτή τρύπα στο εσωτερικό τους, είναι για πολυάγκιστρα ή πεταχτάρια με μονάγκιστρο.
Στριφτάρια
Tα στριφτάρια κατασκευάζονται από σκληρό και ανθεκτικό μέταλλο, τοποθετούνται ανάμεσα στη μάνα και την αρματωσιά, είναι φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να εμποδίζουν το στρίψιμο της πετονιάς και χρησιμοποιούνται στην καθετή, το πεταχτάρι ή το καλάμι. Προτιμάμε τα βαρέως τύπου ή, ακόμη καλύτερα, με ένσφαιρους τριβείς.
Καθετή
Στην καθετή θα πρέπει να γνωρίζουμε το βάθος και τη μορφολογία του βυθού, τουλάχιστον κατά προσέγγιση. H ψιλή πετονιά είναι ιδανική, ενώ σε βαθιά νερά επιλέγουμε πιο χοντρή. Ως ενδεδειγμένη θεωρείται από πολλούς η 45άρα, ενώ άλλοι πάλι χρησιμοποιούν την 70άρα και την 80άρα. H καθετή αποτελείται από δύο κυρίως τμήματα: την πετονιά ή τη μάνα, που φτάνει σε μήκος τα 100–250 μέτρα, και την αρματωσιά. Στην άκρη της μάνας τοποθετούμε ένα μικρό στριφτάρι και σε αυτό δένουμε την αρματωσιά, που αποτελείται από πετονιά λεπτότερη από αυτήν της μάνας. Στην άκρη της αρματωσιάς βάζουμε ένα βαρίδι και κατά διαστήματα δένουμε 3-4 παράμαλλα με αγκίστρια. Tο μέγεθος και το μήκος των παράμαλλων εξαρτάται από το ψάρι που θέλουμε να πιάσουμε, αν και συνήθως το μήκος είναι περίπου 20-25 πόντοι, όπως επίσης και τα αγκίστρια βρίσκονται σε πλήρη συνάρτηση με τα ψάρια που υπάρχουν στον τόπο που ψαρεύουμε. Στην περίπτωση ψαρέματος με καλάμι, προτιμάμε στον μηχανισμό του να τυλίξουμε νήμα. Mε την καθετή ψαρεύουμε σχεδόν όλα τα είδη των ψαριών, χρησιμοποιώντας κυρίως τεμαχισμένη γαρίδα, αλλά και σκουλήκια, καρτσίνες, καλαμάρι ή σουπιά.